فشارخون همان نیرویی است که خون به دیواره رگ ها وارد میکند که این فشار به میزان سختی کار قلب و مقاومت رگ های خونی بستگی دارد.
براساس آمار سازمان بهداشت جهانی در سال 2015 از 56.4 میلیون مرگ در جهان حدود 15 میلیون بر اثر بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی می باشد که این آمار نشان دهنده این است که هنوز بیماری های قلبی عروقی اولین علت مرگ در جهان هستند.
یکی از مهمترین علت های سکته قلبی و مغزی و بیماری های قلبی عروقی، داشتن فشارخون بالا است.
ابتلا به بیماری فشارخون به صورت تدریجی اتفاق می افتد و علاوه بر اثرات مخربی که بر قلب و رگ های خونی دارد بر روی کلیه ها، شبکیه چشم و سایر اعضای بدن نیز تاثیر می گذارد.
فشارخون بالا را قاتل خاموش می نامند زیرا اکثر افرادی که دچار این بیماری می شوند علائمی ندارند اما متاسفانه آسیب ناشی از فشارخون بالا به بدن آنها می رسد.
فشارخون دارای دو عدد است:
عدد بالا سیستولیک نامیده می شود که میزان فشار به دیواره رگ ها را در هنگام ضربان یا انقباض قلب اندازه گیری می کند.
عدد پایین دیاستولیک است که فشار به دیواره رگ ها را در هنگام استراحت قلب اندازه گیری می کند.
فشارخون دو نوع دارد:
فشارخون اولیه از شایع ترین نوع فشارخون است که در اثر بالا رفتن سن، چاقی، کاهش فعالیت های بدنی،سابقه فامیلی و مصرف زیاد نمک و الکل اتفاق می افتد.
فشارخون ثانویه براثر مصرف برخی داروها نظیر داروهای ضد بارداری، مصرف طولانی مدت داروهای ضد التهاب غیر استروییدی (بروفن،ایندومتاسین و ....) و استروئدها، داروهای لاغرکننده، داروهای ضد احتقان و همچنین بر اثر افزایش هورمون ها و تنگی عروق کلیوی رخ می دهد.
فشارخون در حالت طبیعی زیر mmhg80/130 است.
فشارخون (خفیف) mmhg89-80/139-130 و
فشارخون (متوسط) mmhg 90/140 و
فشارخون (اورژانسی) mmhg 120/180 می باشد.
فشارخون بالا در صورت درمان نشدن می تواند منجر به سکته قلبی و مغزی، حمله قلبی، نارسایی کلیه، عوارض در دوران بارداری و آسیب به چشم شود.
از علائم این بیماری می توان به حالت تهوع، ضربان قلب نامنظم، ضعف و خستگی اشاره کرد ولی اغلب افرادی که دچار پرفشاری می شوند علائمی ندارند و ممکن است سال ها بدون علائم درگیر پرفشاری باشند.
برای درمان و یا جلوگیری از بروز پرفشاری از سبزیجات، میوه ها، غلات کامل و پروتئین های کم چرب مثل ماهی استفاده کنید، فعالیت های بدنی خود را افزایش دهید، استرس و اضطراب خود را مدیریت کرده و از پرخوری دوری کنید.
در صورت بالا بودن اورژانسی فشار، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
برای اندازه گیری فشار خون و جلوگیری از عوارض ناشی از فشار خون بالا می توانید از دستگاه های فشار سنج که انواع مختلفی نیز دارند استفاده کنید.
و اما فشارخون در بارداری از مشکلاتی است که اغلب خانمها به آن دچار می شوند.
در دوران بارداری اگر فشار از 8/13 بیشتر باشد وضعیت بدی را برای خانمهای باردار ایجاد می کند و باید سریعا کنترل شود.
عواملی مانند تجربه اول بارداری، اضافه وزن و چاقی، مصرف سیگار و الکل، بارداری دوقلو یا بیشتر، بارداری با کمک لقاح آزمایشگاهی و ... منجر به بروز پر فشاری در خانمهای باردار می شود.
فشارخون در بارداری انواع مختلفی دارد. برای مثال:
فشارخون مزمن در بارداری برای خانم هایی است که پیش از بارداری نیز دچار پرفشاری بودند ولی فشارخون بارداری معمولا از هفته 20 بارداری شروع و پس از وضع حمل نیز برطرف می شود و اگر قبل از 30 هفتگی تشخیص داده شده و کنترل شود احتمال پیشرفت آن کمتر خواهد بود.
بدن درد، سردرد، حال تهوع، احساس ضعف و سرگیجه از علائم پرفشاری در دوران بادرای هستند و در صورت بروز این علائم و تشخیص به موقع، با ورزش و رژیم غذایی مناسب آن را کنترل کرده تا از ایجاد مشکلات ناشی از پر فشاری به خود مادر یا جنین جلوگیری شود.
برای اندازه گیری فشار خود می توانید از فشار سنج دیجیتال جامپر مدل 120 که استفاده از آنها نیز بسیار ساده است استفاده کرده و فشار خود را به صورت روزانه کنترل کنید.
فشارخون در کودکان نیز وجود دارد. اندازه گیری فشار کودکان سالم و بدون بیماری زمینه ای با رشد نرمال، بعد از سه سالگی، سالی یکبار باید انجام شود ولی در کودکانی با بیماری کلیوی و غیر کلیوی،تشنج،بیمار های کبدی و قلبی و مشکلات هورمونی پیش از سه سالگی در اولین ویزیت پزشک باید فشارکودک اندازه گیری شود.این امر در کودکانی که علائم بالینی مثل استفراغهای مزمن، شکم دردهای مزمن و ... نیز دارند، صدق می کند.
فشارخون بالا در کودکان باعث عدم وزنگیری مناسب میشود.
پرفشاری در کودکان نیز همانند بزرگسالان گاهی بدون علائم است ولی در بعضی مواقع ، بسیار پر سر وصدا و با بروز علائمی مثل کاهش سطح هوشیاری، تشنج، نارسایی قلبی و کلیوی و سکته مغزی خود را نشان می دهد.
خونریزی بینی، سردرد، بی قراری، تپش قلب، تنگی نفس و تاری دید از علائم پرفشاری در کودکان است.
اندازه گیری فشارخون توسط والدین در منزل ممکن است نتیجه را با اشتباهاتی روبه رو کند چرا که در مطب پزشک برای جثه و دور بازوی هر کودک دستگاه جدا دارند و این امر می تواند باعث دقیق تر شدن نتیجه شود اما اندازه گیری فشارکودکان در مطب پزشک نیز خالی از اشتباه نیست. برای مثال اگر در هنگام اندازه گیری فشار کودک گریه کند ممکن است فشار بسیار بالا برود و این امر نتیجه را دچار مشکل می کند.
فشارخون در کودکان همانند بزرگسالان، ارثی نیست و اغلب در اثر بیماری کلیوی و گاه قلبی و مشکلات هورمونی بروز پیدا می کند.